Бір немесе одан көп тәуекел факторы бар 50 жастан асқан адамдарға арналған жіті тамыр синдромының бастапқы профилактикасы Толығырақ оқу

• Кіріспе
• Жіті тамыр синдромының алдын алудың маңыздылығы
• Тәуекелдің негізгі факторлары
• Бастапқы профилактика әдістері
  • Профилактиканың дәрілік емес әдістері
  • Дәрілік профилактика
• Абайлаңыз (Ескертулер мен қолдануға болмайтын жағдайлар)
• Қорытынды
• Дерек көздері

Жіті тамыр синдромы (ЖТС) — жүректің қанмен қамтамасыз етілуінің күрт шектелуінен туындайтын жіті жағдай. Бұл жағдай көбінесе тамырлық артерия тромбозының нәтижесінде пайда болады және миокард инфарктына немесе тұрақсыз стенокардияға әкелуі мүмкін¹. Әсіресе қосымша қауіп факторлары бар 50 жастан асқан адамдарда қаупі жоғары, сондықтан бастапқы профилактиканың маңызы зор²

Жүрек-тамыр аурулары бүкіл әлемде өлім-жітімнің басты себептерінің бірі болып қала беруде. ДДҰ мәліметтері бойынша, жыл сайын 20 миллионнан астам адам жүрек-тамыр ауруларынан қайтыс болады³. Қазақстанда жағдай профилактикалық бағдарламалардың арқасында біртіндеп жақсарып келеді, алайда жүрек-тамыр аурулары әлі де өлім-жітімннің басты себебі болып қалуда.

ЖТС даму қаупінің факторларына келесілер жатады:

• артериялық гипертензия;
• қант диабеті;
• холестериннің жоғары деңгейі;
• шылым шегу;
• семіздік;
• адамның аз қозғалуы;
• тұқым қуалайтын бейімділік².

Бұл факторлар бір-бірімен байланысты және жүрек-тамыр ауруларының даму қаупін арттырады.

ЖТС профилактикасы екі бағытта жүргізіледі: дәрілік емес және дәрілік.

Дәрілік емес әдістерге келесілер жатады:

• тұрақты дене жаттығуларын жасау;
• майды, тұзды және қантты азайтып, дұрыс тамақтану;
• шылым шегуден бас тарту және алкогольді шектеп тұтыну;
• күйзелістерге түспеу және дене салмағын бақылау^2,3.

Егер бұл шаралар жеткіліксіз болса, келесідей дәрілік профилактика қолданылады:

• антиагреганттар (аспирин);
• статиндер;
• гипертензияға қарсы дәрмектер;
• диабетиктер қанындағы қант деңгейін төмендетуге арналған препараттар^2,3

Асқазанның ойық жара аурулары, бауыр мен бүйрек жеткіліксіздігі, қан кетуге бейімділік және аллергиялық реакциялар сияқты дәрілік терапияны қолдануға болмайтын жағдайларды ескерген жөн^2,3. Профилактика мақсатында дәрі-дәрмектер қабылдауды бастамас бұрын дәрігермен кеңесу қажет.

Бастапқы ЖТС профилактикасы қауіп факторлары бар 50 жастан асқан адамдар үшін маңызды. Өмір салтын өзгерту мен дәрі-дәрмекпен емдеуді көздейтін кешенді тәсілдеме жүрек-тамыр ауруларының қатерін едәуір төмендете алады. Тұрақты медициналық консультация және ұсынымдарға құлақ асу профилактиканы дұрыс жүргізудің негізгі компоненттері болып саналады.